Narzędzia jakości
   Narzędzia zarządzania jakością są wykorzystywane do zbierania, przetwarzania informacji, do nadzorowania procesów, do wykrywania błędów, wad i nieprawidłowości w przebiegach procesów, produktach lub usługach.
   Tradycyjne narzędzia są nazywane wielką siódemką (ang. Magnificient seven). Są one najczęściej wykorzystywane i mają one podstawowe znaczenie. Narzędzia te mogą być stosowane samodzielnie, ale często używa się ich jako składniki metod zarządzania jakością.
  Narzędzia te nazywane są narzędziami statystycznego sterowania procesami ( ang. Statistical process control).

   Do podstawowych narzędzi statystycznego sterowania procesami zalicza się:

•  diagram procesu
•  karta kontrolna
•  arkusz analityczny
•  wykres Ishikawy    
• diagram Pareto
• histogram
• punktowy diagram korelacji.

 

- Diagram nazywany także schematem blokowym jest wykorzystywany najczęściej przy projektowaniu systemu zarządzania jakością. Pokazuje graficznie etapy przebiegu procesów technologicznych - przepływy materiałów, informacji, poszczególne operacje.

 

- Karty kontrolne Shewharta mają na celu ustalanie czy dany proces przebiega zgodnie z oczekiwaniami. Tworzy się ją z pobieranych, w określonych odstępach czasu, próbek o danej liczebności. Próbki te zapisywane są do kart i pozwalają na odczytanie czy wszystko przebiega tak jak powinno. Pozwala wykrywać ewentualne zakłócenia, które dzięki temu mogą być eliminowane, by proces / produkt mógł poprawnie funkcjonować. Eliminacja dokonuje się za pomocą tzw. Cyklu Shewharta, która usuwa wszystkie zakłócenia jakości produktu, które zostaną wykryte.

- Arkusze analityczne są prostym narzędziem zbierania informacji na temat konkretnych procesów lub produktów. Na arkuszu umieszcza się cel, dla którego jest on stworzony. Następnie dokonuje się rejestracji stanu faktycznego, który zapisuje się w odpowiednie miejsce na arkuszu

- Wykres przyczynowo-skutkowy został opracowany przez Kaoru Ishikawę dla kół jakości w japońskich przedsiębiorstwach. Jest on graficzną postacią ukazującą jakie przyczyny powodują konkretne skutki w danym procesie. Jest to bardzo pomocne przy rozwiązywaniu problemów. Do przyczyn głównych zaliczane są tzw. przyczyny "5M" (z ang. man, material, method, management) człowiek, materiał, metoda zarządzanie. Do tych pięciu głównych przyczyn często dodaje się jeszcze mierzenie (ang. measurement) co daje regułę "6M". Można dobierać ponadto dowolne czynniki wpływające na dany proces, nie ma ograniczeń. Tworzenie diagramu powinno być oparte na pracy grupowej np. na wykorzystaniu burzy mózgów.

- Diagram Pareto, nazywany jest także diagramem Pareto-Lorenza. Ten diagram jest bardzo prostym sposobem zapisu, które wady występują najczęściej. Pozwala to na szybkie identyfikowanie problemu, który powinien być jak najszybciej naprawiony. Diagram ten opiera się na stwierdzonej empirycznie prawidłowości w przyrodzie, technice, działalności człowieka itp. Zazwyczaj 20-30% przyczyn (czynników) decyduje o około 70-80% skutków.

- Histogram w analizie jakości służy do określenia częstości występowania danych wyników z procesu badanego w ustalonych przedziałach.

- Punktowy diagram korelacji pozwala badać jaki wpływ mają na siebie dwie zmienne. Pomagają ustalić w przedsiębiorstwie jak i czy w ogóle ma wpływ np. spadek jakości na zmiany sprzedaży. Na podstawie otrzymanego diagramu można stwierdzić o kierunku współzależności tych dwu zmiennych.

 

Nowe narzędzia zarządzania jakością

     Wraz z rozwojem zarządzania jakością powstało 7 nowych narzędzi. Mają one na celu wspomaganie narzędzi podstawowych. Dzięki nim usprawniony jest przebieg informacji w przedsiębiorstwie oraz ich porządkowanie. W przedsiębiorstwach, do zarządzania jakością, są wykorzystywane we wczesnym stadium tworzenia jakości. Są bardzo ważne przy rozwiązywaniu problemów. Są wykorzystywane w metodzie Quality Function Deployment  (QFD).

Zalicza się do nich :

• diagram pokrewieństwa (ang. affinity diagram)
• diagram relacji (ang. interrelationship diagram)
• diagram macierzowy ( ang. matrix diagram)
• macierz analizy danych (ang. matrix data analysis)
• diagram strzałkowy (ang. arrow diagram)
• drzewo decyzyjne (ang. tree diagram)
• wykres programowy procesu decyzji (ang. process decision programme chart).

 

Zarzadzanie procesami